Babalık davası hakkında merak edilenleri bu yazımızda bulabilirsiniz. Sorularınızı, aşağıda bulunan yorumlar bölümünden iletebilirsiniz. Hukuki desteğe ihtiyaç duyduğunuzda randevu almak için bizlere ulaşabilirsiniz.
Babalık Davası Nedir?
Aile içerisindeki bireylerin, altsoy ve üst soydaki yakınları ile ilişkisini düzenleyen kuruma soybağı denilmektedir. Soybağı, anne-babanın evli olduğu hallerde kendiliğinden kurulur. Bu durumlarda çocuğun velayeti anne ve baba tarafından birlikte kullanılır. Ancak anne ve babanın evli olmadığı durumlarda soybağının kurulması tanıma yolu ile sağlanır. Babalık davası ise evlilik dışında doğan çocuğun baba ile soybağının hukuki olarak kurulmasını sağlar. Bu kapsamda babalık davası, soybağının tespitine ilişkin bir davadır.
Baba ile çocuk arasında ise ana ile evlilik, tanıma veya hakim hükmüyle kurulabilir. Ana ile evlilik ve tanıma babanın iradesi ile gerçekleşir. Ancak hakim hükmüyle soybağının kurulması ana veya çocuğun dava açması üzerine yani onların iradesine bağlı olarak gerçekleşir. Hakim hükmüyle soybağının kurulması için açılan davaya babalık davası denir.
Babalıktan Red Davası Nasıl Açılır?
Çocuğun babalıktan red davası açması mümkündür. Babalıktan red davası, Aile Mahkemeleri tarafından görülür. Çocuğun ergin olmadan babalık davası açabilmesi için kayyım atanması gereklidir. Bununla beraber çocuk ergin hale geldiğinde yani 18 yaşını doldurduğunda da bizzat kendi dava açabilir. Ancak ergin olduktan itibaren 1 sene içinde davanın açılması gerekmektedir. Nitekim bu süre hak düşürücü süredir. Bu süre içinde dava açılmaması halinde dava açma hakkı düşer. Ancak dava açılmasına engel olacak haklı bir sebep bulunuyorsa hak düşürücü süre dava açmaya engel olan halin kalkmasından itibaren işlemeye başlar.
Nesebin Reddi Davası Şartları Nelerdir?
Nesebin reddi davası, çocuk ile baba arasındaki soybağını ortadan kaldıran bir davadır. Bu davanın yasal dayanağı Medeni Kanun’un 285. Maddesinde düzenlenmiştir.
| Medeni Kanun 285 – Babalık karinesi Evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün içinde doğan çocuğun babası kocadır. Bu süre geçtikten sonra doğan çocuğun kocaya bağlanması, ananın evlilik sırasında gebe kaldığının ispatıyla mümkündür. Kocanın gaipliğine karar verilmesi hâlinde üçyüz günlük süre, ölüm tehlikesi veya son haber tarihinden işlemeye başlar. |
Kanunda da belirtildiği üzere evlilik birliği içerisinde doğan çocuğun babası, kocadır. Bununla beraber evlilik birliğinin sona ermesinden itibaren 300 gün içerisinde doğan çocuğun babası da kocadır. Burada kanun koyucu, bir varsayımda bulunmaktadır. Bu varsayımın hukuktaki karşılığı karinedir.
Hukuken kurulan soybağının gerçeği yansıtmaması mümkündür. Bu tür durumlarda kanunda belirtilen karinenin, doğru olmadığının ispat edilmesi gerekir. Bu gibi hallerde açılması gereken dava nesebin reddi davasıdır. Kocanın açık veya örtülü şekilde çocuğu benimsemiş olması dava açma hakkını etkilemez.
|
Yargıtay 8. Hukuk Dairesi, 2018/163 E., 2019/9931 K., 06.11.2019 T. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 286. maddesinde, kocanın, çocuk ve anne aleyhine açacağı soybağının reddi davası ile babalık karinesini çürütebileceği; 289. maddesinde ise kocanın soybağının reddi davasını doğumu ve baba olmadığını veya ananın gebe kaldığı sırada başka bir erkek ile cinsel ilişkide bulunduğunu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıllık süre içinde açması gerektiği, gecikmeyi haklı kılan sebepler varsa bir yıllık sürenin bu sebebin ortadan kalkmasından sonra başlayacağı hükme bağlanmıştır. Soybağının reddi davasında, davanın hak düşürücü süre içerisinde açılıp açılmadığı hususunda ve davanın temellendirilmesinde belirleyici olan “öğrenmenin”, ne zaman gerçekleştiği noktasında şüphenin veya söylentinin öğrenme açısından yeterli olup olmadığı üzerinde durulmalıdır. Yerleşik Yargıtay uygulamalarında, yargılama dışında elde edilmiş babalık raporlarına özellikle hak düşürücü süre niteliğindeki dava açma süresinin öğrenme tarihinden itibaren başlaması bakımından dikkate alındığı görülmekte yani öğrenmenin yargılama dışı babalık testi ile gerçekleşmesi anında hak düşürücü sürenin başlayacağı kabul edilmektedir. Dolayısı ile bir çocuğun kendisinden olmadığı yönündeki şüphe veya söylenti öğrenme açısından yeterli kabul edilemeyecektir. |
Yukarıda yer alan Yargıtay kararında da ifade edildiği üzere; nesebin reddi davası, kocanın doğumu ve baba olmadığını veya annenin gebe kaldığı sırada başka bir erkekle cinsel ilişkide bulunduğunu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl içinde açılmalıdır. Kanunda belirtilen bu süre hak düşürücü niteliktedir. Hak düşürücü olması sebebiyle, kanunda belirtilen süre içerisinde dava açılmazsa, dava açma hakkı düşer. Söz konusu sürenin tespitinde dikkat edilen husus “öğrenme” tarihidir. Öğrenme tarihi yapılan babalık testi ile ispatlanabilir. Ancak öğrenmeye rağmen dava açmamak haklı bir sebebe dayanıyorsa; dava açma süresi, haklı sebebin ortadan kalktığı tarihten itibaren işlemeye başlar.
Erkek eş, çocuğun kendisinden olmadığını iddia ediyorsa soybağının reddi davası açarak babalık karinesini çürütebilir. Soybağının reddi davası, ana ve çocuğa karşı açılır. Çocuk da soybağının reddi (nesebin reddi) davası açma hakkına sahiptir. Bu dava, ana ve kocaya karşı açılır.
DNA Testi Mahkeme Masrafları Ne Kadardır?
Soybağı davalarında DNA Testi önemli bir ispat vasıtasıdır. Bu kapsamda babalık davası açıldığında mahkeme, tarafların DNA testi yaptırmasına ilişkin karar verir. Mahkeme, DNA testi yapılması için Adli Tıp Kurumu’na yazı gönderir. Mahkeme tarafından istenen DNA testi masrafları davacı tarafından karşılanır. Adli Tıp Kurumu’nda yapılacak DNA testi için ücreti yaklaşık 500 Türk Lirasıdır.
Mahkemeden DNA Testi Talebi İstenebilir Mi?
Yukarıda açıkladığımız üzere babalık davasında bakımından en önemli delil, DNA testidir. DNA testi yapılmasını davacı taraf isteyebileceği gibi hakim kendiliğinden DNA testi yapılmasına da karar verebilir.
| Medeni Kanun 284 – Yargılama usulü Soybağına ilişkin davalarda, aşağıdaki kurallar saklı kalmak kaydıyla HukukUsulü Muhakemeleri Kanunu uygulanır: 1. Hâkim maddî olguları re’sen araştırır ve kanıtları serbestçe takdir eder. 2. Taraflar ve üçüncü kişiler, soybağının belirlenmesinde zorunlu olan ve sağlıkları yönünden tehlike yaratmayan araştırma ve incelemelere rıza göstermekle yükümlüdürler. Davalı, hâkimin öngördüğü araştırma ve incelemeye rıza göstermezse, hâkim, durum ve koşullara göre bundan beklenen sonucu, onun aleyhine doğmuş sayabilir. |
Taraflar, DNA testi yapılmasına rıza göstermekle yükümlüdürler. Rıza göstermemeleri halinde hakimin bu hususu o kişinin aleyhinde değerlendirmesi mümkündür. DNA testi, delil değeri bakımından bilirkişi raporu olarak takdiri delil niteliğindedir. Ancak DNA testinin bilimsel yönü nedeniyle mahkemeler, testin aksi yönde karar vermesi beklenilmez.
Soybağı Davasını Kim Açar?
Soybağı davası; baba, çocuk ve diğer ilgililer tarafından açılabilir. Ancak öncelikli dava açma hakkı baba ve çocuğa tanınmıştır. Çocuğun ergin olmaması ihtimalinde dava, kayyım tarafından açılabilir.
Soybağının reddi davası açma hakkı kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardandır. Bu sebeple baba yerine yasal temsilcisi veya kayyım tarafından dava açılması mümkün değildir. Bu kuralın istisnası dava açma süresinin geçmesinden önce kocanın ölmesi veya gaipliğine karar verilmesi ya da sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybetmesi halleridir. Bu hallerde babalık davasını, babanın altsoyu, anne-babası veya baba olduğunu iddia eden kişi açabilir.
Soybağının reddi, yenilik doğuran bir dava niteliği taşıdığından, soybağının reddi davasının açılarak babalık karinesinin çürütülmesini ve böylelikle çocuk ile baba arasındaki soybağının ortadan kaldırılmasını ifade eder.
Babalığın Tespiti Davası Hangi Durumlarda Açılır?
Babalık davası, evlilik birliği dışında doğan çocuğun babası tarafından kabul edilmemesi halinde anne veya çocuk tarafından açılabilecek dava türüdür. Babalık tanıma davası açılması belirli koşullara bağlanmıştır. Bu kapsamda babalık davası açabilmek için şu koşulların varlığı gerekir:
- Çocuğu doğuran annenin belli olması
- Çocuk ile başka bir erkek arasında soybağının kurulmamış olması
- İhbar yükümlülüğünün yerine getirilmiş olması
Babalığın tespiti davası açılabilmesi için öncelikle çocuğu doğuran annenin belli olması ve başka bir erkekle soybağının kurulmamış olması gerekir. Bununla beraber babalık davası, Cumhuriyet Savcısına, hazineye, kayyıma, ve anneye ihbar edilir. Bu suretle yapılan yargılama neticesinde davalının baba olduğu ispat edilirse baba ile çocuk arasında soybağı kurulur. Çocuk soybağına ilişkin tüm yasal sonuçlar üzerinde hak sahibi olur.
Babalık Tanıma Davası Açılması Şartları Nelerdir?
Babalık tanıma davası, evlilik dışında doğan çocuğun biyolojik babası tarafından tanıma amacı ile açılan davadır. Evlilik dışında çocuğun tanınması için gerekli şartlar; davanın biyolojik baba tarafından açılması, babanın ayırt etme gücüne sahip olması ve çocuğun başka bir erkekle soybağının kurulmamış olmasıdır. Çocuğun soybağının başka bir erkekle kurulmuş olması halinde tanıma davası açmak mümkün değildir. Öncelikle çocuğun başka bir erkekle olan soybağının kaldırılması gerekir.
Biyolojik Baba Babalık Davası Açabilir Mi?
Çocuğun bir başkası ile soybağı kurulmuş olması ihtimalinde biyolojik baba, babalık davası açamaz. Biyolojik babanın babalık davası açma hakkı, Medeni Kanunun 291. maddesinde yer alan “diğer ilgililer” sıfatıyla mümkündür. Nitekim bu husus Yargıtay kararlarında da ifade edilmiştir.
|
Yargıtay 18. Hukuk Dairesi, 2016/3868 E., 2016/7143 K., 03.05.2016 T. Olayları açıklamak taraflara, hukuki nitelendirme hakime aittir. Çocuk ile baba arasındaki soybağının belirlenmesini ana ve çocuk isteyebilir. Somut olayda, çocuğun bir başka erkekle soybağı ilişkisi mevcuttur. Davacı, küçüğün babası olduğunu ileri sürerek dava açtığına göre, dava kayden baba adına davacı tarafından açılan soybağının reddi ve çocuk ile davacı arasındaki soybağının sonradan evlenme yoluyla kurulduğunun tespiti isteğine ilişkindir. Kayden baba olmayıp biyolojik baba olduğu ileri sürülen kişinin soybağının reddi davası açabilmesi için, dava açma süresinin geçmesinden önce kocanın ölmüş veya gaipliğine karar verilmiş bulunması veya ayırt etme gücünü sürekli olarak kaybetmiş olması gerekir.” |
Yukarıda yer alan Yargıtay kararında da ifade edildiği şekilde; gerçekte baba olarak görünen kişinin ölmesi, gaipliğine karar verilmesi veya sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybetmesi halinde söz konusudur. Aksi takdirde öncelikle hukuken çocuğun babası olarak görünen kişinin, nesebin reddi davası açması gerekir. Bunun neticesinde biyolojik baba, babalık veya tanıma davası ile çocuk ile arasında soybağının kurulmasını sağlayabilir.
Babalık Davası Açma Süresi Nedir?
Babalık davası, çocuk doğmadan önce veya çocuk doğduktan sonra açılabilir. Ananın dava açma hakkı, doğumdan başlayarak 1 yıl geçince düşer. Doğum sonrası çocuğa kayyım atanmış ise, çocuk için 1 yıllık dava açma süresi, atamanın kayyıma tebliğ tarihinde işlemeye başlar. Hiç kayyım atanmamış ise çocuğun ergin olduğu tarihte işlemeye başlar.
Babalık davalarında hak düşürücü süreler hâkim tarafından re’sen dikkate alınır. Çocuk ile başka bir erkek arasında soy bağı ilişkisi mevcut ise, babalık davası açmak için 1 yıllık süre, soy bağı ilişkisinin ortadan kalktığı tarihte işlemeye başlar.
Babalık Davası Hangi Mahkemede Açılmalıdır?
Babalık davası davalının yani baba olduğu iddia edilen kişinin yerleşim yerindeki Aile Mahkemesinde açılmalıdır. Davalının yerleşim yerinde Aile Mahkemesi bulunmadığı takdirde Asliye Hukuk Mahkemesi davaya bakmakta görevlidir.
| Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davası |
Yorumlar